Sinds 1 maart is er een nieuwe tentoonstelling te zien in het SieboldHuis in Leiden. Het onderwerp van de tentoonstelling is: “Hollanders”. Hollanders hadden een unieke positie in Japan tussen 1633 en 1853, zij waren de enige westerlingen waarmee de Japanners in aanraking kwamen. De netsuke (gordelknopen), prenten en schilderingen laten zien hoe de Japanners naar de ‘roodharige barbaarse’ westerlingen keken en andersom. Daarbij schetsen citaten uit de boeken “De haas met de amberkleurige ogen” van Edmund de Waal en “De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet” van David Mitchell een levendig beeld van de tentoongestelde objecten en het leven in Japan.
In het Sieboldhuis zal je de netsuke zien uit de privé-collectie van Coen Hille. Nogal bijzonder, gezien deze verzameling normaal niet te zien is voor publiek. Naast deze verzamelijk zullen er ook zeldzame werken te zien zijn uit het Scheepvaartmuseum, het Internationale Instuut voor Sociale Geschiedenis, Maritiem Museum en particulier bezit: aquarellen van Kawahara Keiga (1786-1861), een scheepsschildering van Jacob Spin (1806-1875) en negentien Nagasaki-prenten. Johan Maurits van Lynden (1807-1864), een Hollandse graaf, maakte schetsen van zijn verblijf op Deshima welke hij later uitwerkte tot een tiental aquarellen.
Deze objecten laten de bijzondere positie zien die Nederland in Japan innamen. Al werden de Hollanders op Deshima wel beperkingen opgelegd: zij mochten alleen verblijven op de handelspost Deshima, een kunstmatig, waaiervormig eilandje in de baai van Nagasaki. De netsuke, prenten en schilderingen vertellen de geschiedenis van de Hollanders op Deshima. De netsuke laten de fascinatie zien die de Japanners hadden voor de vreemde Hollanders, daartegenover geven de aquarellen van Graaf van Lynden een beeld van Nagasaki vanuit het perspectief van de Hollanders. Deze tentoonstelling zal iedere liefhebber van Japanse kunst en geschiedenis aanspreken.
Naast deze tentoonstelling is er ook een presentatie te zien met de titel “Bijzondere bezoekers”. Leiden heeft een vriendschapsband met Nagasaki en een stedenband met Oxford. Dit was voor het museum de reden voor een tentoonstelling over de ontmoeting van de Japanse diplomatieke delegatie die in 1862 zowel Nederland als Engeland aandeed.
Japan was in 1854 opengesteld voor buitenlandse mogendheden en de overheid stuurde in de jaren erna missies uit om de wereld te onderzoeken. Het gezelschap van 1862 bestond uit vooraanstaande denkers en hoogwaardigheidsbekleders, vergezeld van tolken, koks en bedienden. Fukuzawa Yukichi (1835-1901) was een van de belangrijkste Japanse intellectuelen, die meereisde. Hij is vereeuwigd op het biljet van ¥ 10.000.
Op rondreis door Europa, bezocht de delegatie ook Nederland, van oudsher een naaste bondgenoot van Japan. Men bezocht Den Haag, Amsterdam, Rotterdam, Delft, Haarlem en ook Leiden. Deze presentatie toont met kranten, foto’s en visitekaartjes in een notendop de wonderlijke ontmoeting van de Japanse delegatie met Nederland, waarbij verwondering, vooroordelen en onbegrip de boventoon voeren.
De tentoonstelling en presentatie zijn tot en met 2 juni te zien in het Sieboldhuis. Openingstijden: dinsdag tot en met zondag van 10.00 – 17.00 uur. Entree: €8 euro voor volwassen, €4,50 voor CJP en studenten (op vertoon van collegekaart).
Bron: Sieboldhuis
