Waarom Je Engelse Dubs Een Kans Moet Geven

Voordat we beginnen, laten we even verduidelijken dat dit geen verdediging is over de kwaliteit van Engelse dubs die bestaan, vooral omdat dit geschreven is door iemand die de neiging heeft om anime in het Japans te kijken of de verbeterde reputatie van dubs in de laatste paar jaar. Eerlijk gezegd zijn de nasynchronisaties nog steeds niet perfect… Ondanks dat iemand een wet voorstelt tegen slechte dubs (niet eens een grapje, er is een gepubliceerd wetsartikel uit 2008). Dus in het kader van mijn opleiding tot geluidsproducer heb ik een onderzoek naar Engelse nasynchronisatie afgerond om te zien waarom dat zo is en of er iets kan worden gedaan om het te verbeteren, voordat ik mijn eigen Engelse dub creëer…

Het zal je misschien verbazen, maar er is veel meer aan de hand met een Engelse nasynchronisatie dan alleen het vertalen van de tekst. Ten eerste, voor het geval iemand verder onderzoek wil doen, de officiële term is in het Engels is English Localisation oftewel Engelse Lokalisatie en de dub is slechts het audiotrackgedeelte hiervan. Nu is het doel van een lokalisatie om iemand dezelfde ervaring te geven in een andere cultuur, wat meer is dan alleen het veranderen van de taal. Dat is de focus van nogal wat punten in dit artikel, die culturele ervaring boven een eenvoudige taalverandering.

Bij een lokalisatie zijn er vier algemene productiestadia. Ten eerste is er de pre-productie, waarbij het script wordt vertaald en aangepast, de informatie over de show wordt verzameld, enzovoort. Je kunt het een onderzoeksstadium noemen. Daarna is het tijd voor de eigenlijke opname, waarbij de stemacteurs over de afgewerkte animatie moeten opnemen en er kunnen, afhankelijk van het verloop van de opnamesessie, enkele wijzigingen aan het script worden aangebracht. Alle opgenomen audio wordt dan bewerkt en gepolijst in de post-productie fase om er zeker van te zijn dat het klaar is voor de release. Tot slot, geloof het of niet, het is een kwaliteitsgarantie! Nu zijn er verschillende uitdagingen in elke fase van dit proces en deze stapelen zich op om de kwaliteit van het eindproduct te beïnvloeden, dus wat zijn ze precies?

Nu spreek ik niet vloeiend Japans, maar er zijn een aantal artikelen die laten zien dat Japans en Engels totaal verschillende talen zijn. Vandaar de noodzaak van transcreatie (de creatieve licentie van een vertaler om regels tekst aan te passen aan de nieuwe taal)! Waar je misschien al denkt dat veranderingen slecht zijn, zijn deze veranderingen nodig. Ten eerste omdat de zinnen tussen het Engels en het Japans zelden hetzelfde zijn, maar er zijn ook zinnen die niet direct vertalen. Transcreatie stelt de vertaler in staat om een zin of een formulering in te voegen die beter past bij de cultuur van de lokalisatie. Zonder veranderingen krijg je ofwel een Sonic Adventure 2 situatie waarin personages over elkaar heen praten of regels elkaar overlappen, of Crunchyroll’s dub van Gintama die een beetje levenloos en onnatuurlijk aanvoelt. Omdat taal een groot deel van de cultuur uitmaakt, geven directe vertalingen niet echt dezelfde ervaring en belemmeren ze het prestatievermogen van de stemacteur.

Aan de andere kant, als bedrijven de oorspronkelijke betekenis van een regel tekst of scène te veel veranderen, is het weer geen echte lokalisatie! Een goed voorbeeld hiervan is de originele Voltron, die in Japan eigenlijk twee verschillende series was (Beast King LionGo en Armored Fleet Dairugger XV). Natuurlijk was het vertaalproces erachter zeer ongebruikelijk, want ze keken er in het Japans naar en maakten gewoon een nieuw script op basis van wat ze zagen. Natuurlijk, degene die bij iedereen opkomt is de beruchte 4Kids, die als bedrijf anime series heeft bewerkt om de nasynchronisatie kindvriendelijker te maken, waardoor het oorspronkelijke doelpubliek voor de meeste shows waarvoor ze een licentie hebben gekregen, volledig is veranderd. In die tijd konden deze bedrijven meestal wegkomen met veranderingen en zagen ze relatief veel succes. Naarmate de tijd verandert, maakt het internet deze veranderingen gemakkelijker op te sporen omdat de fans betere toegang hebben tot de originelen en er dus meer sprake is van een trend voor directe vertalingen. Ja, het spreekt voor zich dat te veel veranderingen een dub verpesten.

Dus waarom maken bedrijven nog steeds een aantal van deze veranderingen als het zo’n slecht idee is? Nou, soms kunnen deze veranderingen helpen om dezelfde ervaring op hun eigen rare manier te behouden. Vooral dit is voor animeseries gericht op kinderen, het veranderen van een aantal achtergronddetails van de show om het meer geschikt te maken voor de cultuur van het kind, zoals de valuta van geld dat wordt gebruikt in de serie. Deze kleine details helpen al heel veel om het makkelijker te maken voor hen om te begrijpen en te relateren aan de show, zoals een Japans kind dat zou doen. Matt Alt, een Japanse vertaler, geeft zelfs het voorbeeld van hoe de Tanuki die in Pom Poko in het Engels Raccoons worden genoemd, eigenlijk veel verwarring scheelt omdat Amerikanen veel meer vertrouwd zijn met wasberen en niets afdoen aan de ervaring van de film. Aan het einde van de dag is het belangrijk om te onthouden op wie deze shows soms gericht zijn, wat gevolgen heeft voor de lokalisatie. Hoewel dit niet betekent dat een serie gericht op tieners in Japan moet worden veranderd in een kind in Amerika, maar eerder dezelfde demografie om er een echte lokalisatie van te maken.

Juist, dus dat is de vertaling op een rijtje gezet, als dat niet voldoende leek, tijd voor stemacteerwerk! Nu is het gemakkelijk om de schuld te geven aan de acteurs en daarbij zeggen dat ze niet genoeg emoties in hun stem stoppen, maar ze hebben een zeer beperkte reikwijdte om mee te werken, omdat ze moeten dubben over het eindproduct. In de originele versie nemen de stemacteurs hun teksten op voordat de animatie klaar is, zodat de mondbewegingen op maat worden geanimeerd. Dit geeft hen de ruimte om de regels tekst wat meer aan te passen, in het personage te komen en het zich eigen te maken. Zeker, Engelse stemacteurs kunnen enige invloed hebben op de regels tekst, maar het gaat er meer om dat het synchroom loopt met de mondbewegingen. De meeste productiebedrijven richten zich op precisie, waarbij ze de prestaties opofferen om het goed te doen. Natuurlijk zijn er een aantal shows die sommige mondbewegingen die niet synchroon zijn omarmen om een betere aflevering te maken, wat het eigenlijk een stuk leuker kan maken. Ondanks dit alles is er ook een dieper liggend probleem dat anime met zeer Japanse instellingen raar kan aanvoelen als de personages in het Engels spreken, waardoor de lokalisatie uiteindelijk tot op zekere hoogte wordt beperkt. Zeker als je bedenkt dat de meeste van de hoogst gewaardeerde dubs een meer cultureel neutrale instelling hebben.

Hoewel dit één groot verschil over het hoofd ziet tussen de stem in het Westen en die in Japan, wordt het in Japan veel meer gerespecteerd. In Japan trainen mensen eigenlijk om stemacteurs te zijn (seiyuu in het Japans), met verschillende concurrerende bureaus die veel meer zaken doen (hoewel het loon voor de eigenlijke acteurs niet het hoogst is). In het Westen gebeurt dit niet echt in dezelfde mate. Zeker, mensen willen nog steeds stemacteurs zijn, maar er is niet echt sprake van vruchtbare stemacteurs. Waar dat begint te veranderen, denk aan de high budget animatiefilms in het Westen. Ze worden meestal ingesproken door beroemde acteurs, die meer gewend zijn aan fysiek acteren dan alleen vocaal acteren, wat een andere discipline is. Om niet te zeggen dat ze geen goede opvoering geven, het laat gewoon zien dat ze niet in dezelfde hoogachting worden gehouden. Het veranderen van de perceptie zou helpen om meer stemacteurs te werven en dingen te vermijden zoals die typische hoge en zeurderige toon in het Engels, wanneer er veel variatie is in vrouwenstemmen in het Japans.

Het laatste echte punt, dat persoonlijk het meest interessant en enigszins voorspelbaar lijkt, is als volgt: welke dub je eerst bekijkt kan je voorkeur beïnvloeden. Nu is er geen high-end onderzoek dat dit bewijst, maar het is iets wat het onderzoeksproject heeft gevonden uit interviews, vragenlijsten en mijn eigen ervaring. Een goed voorbeeld voor mij is Dragonball Z, de anime waarmee ik als kind op TV ben opgegroeid, dus het was altijd in het Engels. Een paar jaar geleden keek ik het voor het eerst in het Japans en vond het vreselijk omdat de stemmen gewoon niet bij de personages leken te passen. Vreemd, want het was het origineel, maar de Engelse stemmen waren gewoon zo ingebakken in de karakters in mijn hoofd. Toch zijn er wat animeseries waar de stemmen van de personages erg op elkaar lijken in beide dubs, wat helpt om geen echte voorkeur te creëren. Dit kan de ware manier zijn om de lokalisatie onder de knie te krijgen, zolang de stemstereotypen voor bepaalde personages in beide culturen overeenkomen, is dit iets wat de industrie zou kunnen gebruiken om de kwaliteit te verbeteren.

Voordat we besluiten over de noodzaak van nasynchronisatie, is hier een interessant stukje informatie uit het kijken naar lokalisaties andersom. Adachi deed een interessante studie door de Disney Engelse dub van Ghilbi-films te vergelijken met de Japanse dubs van Pixar-films. Er waren enkele interessante verschillen, maar het meest schokkend is dat de Engelse nasynchronisatie de taal binnen de films heeft vereenvoudigd, maar de Japanse nasynchronisatie leek sterk op het origineel. Verder was er minder stiltes in de Engelse Ghibli nasynchronisatie dan in het origineel, hoewel er niet veel verschil was tussen de Pixar-synchronisatie. Tuurlijk, Disney streefde waarschijnlijk naar een jonger publiek, waardoor de taal toegankelijker werd en er wat geluid werd toegevoegd om ervoor te zorgen dat ze nog steeds betrokken zijn in de hele film. Toch was de visie van de Japanse nasynchronisatie om het oorspronkelijke gevoel van de film te behouden, wellicht een echtere lokalisatie.

Waarom hebben we bij al deze uitdagingen dubs nodig? Nou, om ze te verkopen. Vooral in het Verenigd Koninkrijk wordt anime zelden verkocht zonder Engelse dub en is het ongewoon dat het in het Japans op TV wordt vertoond (hoewel films vaker in het Japans worden vertoond, maar niet altijd). Het maakt deel uit van de commerciële promotie om ervoor te zorgen dat ze aantrekkelijk zijn voor diegenen die wel een Engelse dub willen en het publiek willen vergroten. Het is maar al te gemakkelijk om het te vergeten en maakt het toegankelijker voor degenen die het moeilijk vinden om te lezen of die gewoon willen genieten van de kunst. Het lezen van deze visie heeft me echt van gedachten doen veranderen en ik ben begonnen met het kijken naar anime in Engelse dub als het gaat om het kijken in een ongedwongen sfeer om gewoon van de show te genieten. Met name om het opnieuw te bekijken of om het op de achtergrond te hebben. Dus zeker, Engelse nasynchronisatie zijn niet perfect en zullen dat waarschijnlijk ook nooit zijn. Waar sommige uitdagingen gemakkelijk te overwinnen zullen zijn, zijn andere een stuk lastiger. Als je ze zelf niet wilt bekijken, vermijd het dan gewoon. Laat ze hun doel dienen voor degenen die ze willen en nodig hebben, want zonder dubs zal anime niet worden verkocht in jouw land!