Het particuliere Museum No Hero in het pittoreske Delden (Twente) doet via de expositie Women of Japan een bewonderingswaardige poging om de positie van de vrouw in Japan aan de kaak te stellen. De maatschappij kritische tentoonstelling komt helaas pas helemaal uit de verf als je de audio tour doet én de fraaie catalogus leest. En dat is jammer want de tentoonstelling is een mooi tegengeluid voor het tegenwoordige Cool Japan imago dat suggereert dat alles in Japan cool, hip, progressief en aaibaar is.
De knusse tentoonstelling (3 zaaltjes) toont schitterende en lieflijke kimono’s, foto’s, sieraden en niet te vergeten Shunga en “gewone” prenten. Daardoor trapt het een beetje in haar eigen valkuil. Zo wordt onbedoeld het beeld bevestigd dat mannen/mensen van de Japanse vrouw hebben: lieflijk, mooi, charmant en dienstbaar. De foto’s uit de serie Tokyo compression van de onlangs overleden Michael Wolf zijn wat dat betreft rauwer en indringender. Ook de razendknap gemonteerde video, met fragmenten van films waarin Japanse vrouwen een rol spelen, draagt bij tot bezinning.
De conservator heeft helaas mogelijkheden laten liggen om het stereotype beeld steviger te doorbreken. De jaren 70 tegenbeweging van kawaii Lolita’s, die protesteerden tegen de traditionele rol van de Japanse vrouw, moet het doen met een eenzame als Lolita verklede mannequin zonder enige toelichting. In de kunst zijn genoeg Japanse vrouwen te vinden die zich niet neerlegden bij hun rol/lot. En ook vrouwelijke samoerai die vanaf 250 na Chr. actief waren hadden als roldoorbrekend voorbeeld niet misstaan op deze tentoonstelling.
Het thema Japan wordt voor de bezoeker, die naast de vaste collectie van No Hero speciaal voor Japan komt, op zijn wenken bediend met twee andere tentoonstellingen die tegelijkertijd te zien zijn. Ellen Korth heeft geïnspireerd door het Hoofdkussenboek van de hofdame Sei Shonagon intrigerende dagboekfoto’s op Awagamipapier laten afdrukken. En in de bovenzaal staat VOC en Japan centraal met fraai Japans porselein en een tijdlijn over Japan en Nederland.
Overigens is in het museum de Museumkaart (nog) niet geldig. De kleine museumshop verkoopt heel mooie artikelen die met Women of Japan te maken hebben.
